دندان‌ها نقش مهمی در جویدن، صحبت کردن و زیبایی چهره دارند. وقتی دندان دچار عفونت یا آسیب در ناحیه ریشه و پالپ (عصب) می‌شود، اگر درمان نشود، ممکن است منجر به درد شدید، عفونت گسترده و حتی از دست دادن دندان شود. درمان ریشه دندان یا عصب‌کشی یکی از مهم‌ترین روش‌های حفظ دندان است که به پاکسازی عفونت و ترمیم داخل کانال ریشه کمک می‌کند. در این مطلب با دلایل، مراحل، مزایا و مراقبت‌های پس از درمان ریشه آشنا می‌شویم.

درمان ریشه دندان چیست؟
درمان ریشه به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن، بافت عفونی یا آسیب‌دیده داخل کانال ریشه دندان (پالپ) خارج شده و پس از ضدعفونی و پاکسازی، کانال‌ها با مواد مخصوص پر می‌شوند تا دندان حفظ و قابل استفاده باقی بماند.

دلایل انجام درمان ریشه

• پوسیدگی عمیق که به عصب دندان رسیده باشد

• آسیب‌دیدگی یا شکستگی دندان که باعث التهاب عصب شود

• عفونت و آبسه در ریشه دندان

• ترمیم‌های قدیمی و ناموفق که منجر به عفونت شده‌اند

• آسیب‌های ناشی از ضربه به دندان

مراحل درمان ریشه دندان

1. تشخیص دقیق: با استفاده از معاینه بالینی و تصاویر رادیوگرافی (عکسبرداری دیجیتال) محل و میزان آسیب مشخص می‌شود

2. بی‌حسی موضعی: برای جلوگیری از درد در طول درمان

3. دسترسی به کانال ریشه: دندانپزشک با ایجاد سوراخ کوچکی به داخل پالپ دسترسی پیدا می‌کند

4. خارج کردن پالپ آسیب‌دیده: پاکسازی کامل بافت عفونی و باکتری‌ها

5. شستشو و ضدعفونی کانال‌ها: استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده برای جلوگیری از عفونت مجدد

6. پر کردن کانال ریشه: با مواد مخصوص مانند گوتاپرکا که باعث مهر و موم کامل کانال می‌شود

7. بازسازی دندان: قرار دادن ترمیم دائمی یا روکش برای حفاظت از ساختار دندان

مزایای درمان ریشه دندان

• حفظ دندان طبیعی و جلوگیری از کشیدن آن

• کاهش درد و التهاب ناشی از عفونت

• جلوگیری از گسترش عفونت به استخوان فک و بافت‌های اطراف

• بهبود عملکرد دندان در جویدن و زیبایی لبخند

• افزایش طول عمر دندان در دهان

عوارض احتمالی و نکات مهم
هرچند درمان ریشه بسیار موفق است، اما ممکن است در مواردی عفونت مجدد یا شکست درمان رخ دهد که نیاز به درمان مجدد یا حتی کشیدن دندان باشد. رعایت نکات بهداشتی و مراجعه به دندانپزشک مجرب در موفقیت درمان بسیار مؤثر است.

مراقبت‌های پس از درمان ریشه

• اجتناب از جویدن با دندان درمان‌شده تا تثبیت کامل ترمیم

• استفاده از داروهای تجویز شده برای کنترل درد و التهاب

• رعایت بهداشت دهان با مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان

• مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و در صورت نیاز ترمیم روکش

• پرهیز از خوردن غذاهای بسیار سفت یا چسبنده در روزهای اول

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

• درد شدید و مداوم دندان

• حساسیت زیاد به سرما یا گرما

• تورم یا التهاب لثه اطراف دندان

• بوی بد دهان یا ترشح چرک از دندان

• لق شدن دندان

جمع‌بندی
درمان ریشه دندان یک روش حیاتی و مؤثر برای حفظ دندان‌های آسیب‌دیده و جلوگیری از کشیدن آن‌ها است. با تشخیص به موقع و انجام درست مراحل درمان، می‌توان درد و عفونت را کنترل و سلامت دهان را بازیابی کرد. مراقبت‌های پس از درمان و پیگیری‌های منظم نقش مهمی در موفقیت طولانی‌مدت این درمان دارند.